سند توسعه شهرستان

سند توسعه

       

سازمان برنامه وبودجه استان خراسان رضوی
 
   
آذرماه 1395
 

نقاط قوت 

1. برخورداری از طیف گسترده تولید محصولات و فرآورده های کشاورزی و دامی با رویکرد صادرات به  بازارهای داخلی  استان و کشور( تولیدات زراعی و باغی، پرورش طیور، آبزی پروری، گیاهان دارویی)
2. وجود واحدهای بزرگ تولیدی کشت و صنعت و جمکودر شهرستان
3. برخورداری از جاذبه های گردشگری ( بناهای تاریخی، محوطه های باستانی، جاذبه ها ی اکوتوریسم ، گونه های با ارزش گیاهی و جانوری و ...)
4. برخورداری از امکانات زیرساختی مناسب در حوزه خدمات بهداشتی ( سرانه پزشک ، تعداد    خانه های  بهداشت روستایی و ...)
5. وجود تشکل های خیریه و مراکز مذهبی در سطح شهرستان
6. برخورداری از امکانات مناسب آموزشی ( بویژه در شاخص های تعداد کلاس فیزیکی دایر، تراکم دانش آموز در کلاس، نسبت دانش آموز به معلم)
7. وجود صنایع دستی  و هنرهای با ارزش اقتصادی ( قالیبافی ، جاجیم و گلیم)
8. برخورداری از جمعیت جوان با نرخ مشارکت اقتصادی و نرخ اشتغال مناسب و  بالاتر از رقم متناظر استان
9. دسترسی شهرستان به شبکه حمل و نقل ریلی و همجواری با محورهای شریانی استان
10. برخورداری  از برخی شاخص های توسعه شهری و روستایی  (از جمله برق رسانی به کلیه روستاهای بالای 10 خانوار شهرستان و برخورداری کلیه جمعیت شهری و اکثریت جمعیت روستایی  (70 درصد) از آب آشامیدنی سالم)

نقاط ضعف 

1. غالب بودن وجه تولید سنتی و اقتصاد معیشتی در بهره برداری از منابع آب و خاک به دلیل وجود نظام خرده مالکی
2. کمبود فضاهای فرهنگی ( بویژه مجتمع فرهنگی - هنری ، سالن سینما و موزه) ورزشی( بویژه فضاهای ورزشی مسقف) و سرانه فضای سبز شهری
3. کمبود کارخانه های صنایع تبدیلی و بسته بندی بخش کشاورزی
4. افت کمی و کیفی منابع آبهای زیرزمینی از طریق کاهش سطح ایستابی و نفوذ آبهای شور به دلیل بهره برداری های بی رویه
5. کمبود نیروی کارآمد و متخصص ( بویژه در بخش های صنعت و کشاورزی) در سطح شهرستان
6. عدم وجود زیرساخت  های مناسب در بخش ارتباطات و فناوری اطلاعات ( بویژه پایین بودن ضریب نفوذ تلفن های ثابت و همراه)
7. قلت شاخص بهره وری آب به دلیل پایین بودن ضریب مکانیزاسیون در اراضی زراعی و باغی و کمبود شدید اراضی آبی تجهیز و نوسازی شده در سطح شهرستان

فرصت ها

1. امکان تعاملات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی با شهرستان سبزوار ( به عنوان مرکز منطقه 4 برنامه ریزی آمایش استان) به دلیل همجواری و فاصله نزدیک با شهرستان مذکور
2. قابلیت بالای استقرار واحدهای صنعتی از جمله صنایع تبدیلی و تکمیلی در حوزه های کشاورزی
3. موقعیت مناسب شهرستان برای بهره گیری از انرژی های نو ( بویژه انرژی خورشیدی )
4. امکان گسترش حمل و نقل ریلی از طریق احداث و اتصال به کریدور ریلی بجستان - بردسکن - سبزوار - اسفراین - بجنورد
5. امکان گسترش فعالیت های تعاونی در بخش های تولیدی شهرستان به منظور تقویت بنیان های اقتصادی بویژه در مناطق روستایی شهرستان
6. امکان گسترش مبادلات اقتصادی از طریق ترانزیت و حمل و نقل به دلیل اتصال جاده ای شهرستان به استانهای سمنان و خراسان شمالی
7. امکان گسترش صنایع دستی در سطح روستاهای شهرستان به منظور اشتغالزایی و افزایش میزان درآمد روستائیان

تهدیدها

1. گسترش بیابانزایی  به دلیل بهره برداری بی رویه از منابع طبیعی تجدیدشونده ( مراتع و پوشش های جنگلی ) در سطح شهرستان
2. پراکنش نامناسب بارندگی  در طول فصل زراعی و وجود سرماهای زودرس پاییزه و دیررس زمستانی
3. عدم توجه به مخاطرات زیست محیطی به دلیل فقدان فرآیند منسجم در جهت جلوگیری و رفع معضلات ناشی از تخریب  محیط زیست
4. مخاطرات ناشی از بلایای طبیعی بویژه خطر بروز خشکسالی، سیل ، زلزله و ماندگاری پیامدهای ناشی از آن
5. افزایش روند نرخ مهاجرت روستائیان به مناطق شهری در صورت عدم توجه به گسترش زیرساخت ها و امکانات رفاهی - معیشتی در سطح روستاهای شهرستان

اهداف بلند مدت 

1. بهره برداری بهینه از منابع پایه (آب و خاک) وحفاظت و احیا منابع طبیعی و محیط زیست در جهت دستیابی به توسعه پایدار
2.  بهبود و گسترش فعالیت های اقتصادی و  اشتغال منطبق با توانمندی ها و فرصت های شهرستان
3. ارتقاء شاخص های توسعه انسانی، سرمایه اجتماعی و سطح سلامت جسمی و روانی شهرستان
4. ارتقاء کمی و کیفی زیرساخت های مورد نیاز توسعه شهرستان
5. بهسازی و ساماندهی کالبدی سکونتگاه های شهری و روستایی
6. نگهداشت جمعیت وکاهش مهاجرت به کلان شهرها

راهبردهای توسعه

اقدامات اولویت دار

1. تکمیل مجتمع های آبرسانی روستایی با هدف برخورداری تمامی روستاهای شهرستان از آب شرب بهداشتی با کیفیت مطلوب
2. توسعه و تکمیل پروژه های ساماندهی اراضی کشاورزی (اجرای لوله گذاری زمین های کشاورزی و کانال های انتقال آب در جهت حفاظت از منابع آب و افزایش بهره وری آب کشاورزی، افزایش ضریب مکانیزاسیون و توسعه روشهای نوین آبیاری) 
3. تغییر و اصلاح الگوی کشت و افزایش راندمان تولید محصولات کشاورزی
4. تعمیر و نوسازی مدارس فرسوده سطح شهرستان
5. تکمیل محور های :  برغمد-جغتای و جزندر- نقاب و راه های روستایی نیمه تمام
6. استفاده از خدمات مشاوره ای و آموزش مهارت های زندگی در جهت کاهش معضلات اجتماعی
7. تهیه و اجرای طرح های مرتع داری به منظور کاهش فشار چرای دام به مراتع و بهبود وضعیت مراتع
8. مطالعه و اجرای عملیات مقابله با پیشروی بیابان در سطح  شهرستان
9. اتمام پروژه های نیمه تمام آبخیز داری در حوزه های آبخیز سطح شهرستان
10. تکمیل استخرهای شنا (سرپوشیده و روباز) ، سالن های ورزشی و زمین های روباز نیمه تمام شهرستان و همچنین تعمیر و نگهداری سالن های ورزشی موجود
11. احداث و تجهیز مراکز آموزش فنی و حرفه ای در حوزه های کشاورزی و صنعت
12. مقاوم سازی مسکن روستایی و شهری و احداث منازل مسکونی مقاوم در شهرک های شهری و روستایی و همچنین کنترل و نظارت بر ساخت وسازهای شهری و روستایی از طریق جامعه مهندسین
13. احداث استخرهای ذخیره آب کشاورزی به منظور مدیریت منابع آبی ، توسعه کشتهای گلخانه ای و زراعی با نیاز کم آبی ، توسعه آبزی پروری و ...
14. تأسیس و گسترش سازمان های مردم نهاد (سمن) همچون تعاونی ها و تشکل های اجتماعی در حوزه های کشاورزی ، فرهنگی ، زیست محیطی و ... در سطح شهرستان
15. جذب سرمایه گذار جهت احداث صنایع تبدیلی و تکمیلی در بخش کشاورزی با توجه به سطح زیر کشت محصولات متنوع زراعی و باغی
16. احداث، تکمیل و توسعه کارگاه ها و کارخانه های صنعتی سطح شهرستان
17. تهیه طرح گردشگری، توسعه و ایجاد زیرساخت فضاهای هدف گردشگری شهرستان
18. گسترش صنعت قالیبافی و صنایع دستی شهرستان
19. تشویق سرمایه گذاری در حوزه گردشگری شهرستان و احداث مراکز خرید در اطراف بقاع متبرکه و جاذبه های گردشگری
20. بازسازی و نوسازی خطوط انتقال و شبکه داخلی آب شرب سطح شهرستان
21. اصلاح هندسی نقاط حادثه خیز محورهای بین شهری و روستایی، معابر شهری و روستایی
22. راه اندازی و توسعه کتابخانه های عمومی و کانون های فرهنگی و هنری
23. مناسب سازی ادارات، اماکن و محیط های عمومی سطح شهرستان جهت دسترسی و بهره مندی جانبازان و معلولین
24. تجهیز اتاق بحران فرمانداری
25. گسترش مراکز آموزشی و درمانی حوزه بهداشت و درمان (با تاکید بر بازسازی، محوطه سازی و تعمیر خانه های بهداشت روستایی سطح شهرستان)
26. مرمت و بازسازی بناهای تاریخی و فرهنگی و ایجاد و راه اندازی موزه های تخصصی به ویژه موزه های مردم شناسی و حیات وحش
27. برگزاری همایش ها، جشنواره ها، نمایشگاه ها و چاپ مجموعه ها و نشریات معرفی فرهنگ بومی
28. استفاده از روش ها و ابزارهای نوین در اجرای برنامه ها متناسب با گروه های مخاطب و اولویت دهی به شبکه های اجتماعی و فضای مجازی با بهره گیری از سازمان های مردم نهاد
29. ارتقاء توانمندی های زنان روستایی در زمینه های فرهنگی، اجتماعی، سلامتی و مهارت آموزی
30. ایجاد مرکز تحقیقات زیست محیطی
31. تدوین و اجرای برنامه تفصیلی مناطق تحت مدیریت محیط زیست
32. احداث آموزشگاه ها و اردوگاه های فرهنگی – تفریحی دانش آموزی در سطح شهرستان
33. احداث کنارگذر شهر جوین
34. احداث شبکه جمع آوری و تصفیه فاضلاب شهری و روستایی(با اولویت روستاهایی که مشکل دفع فاضلاب دارند)
35. احیاء، مرمت و لایروبی قنوات در سطح شهرستان
36. ساماندهی و تبدیل مرغداری ها و دامداری های سنتی به مجتمع های صنعتی(توسعه واحدهای پرورش دام و طیور به روش صنعتی و علمی
37. انجام مطالعات جامع آب شهرستان و تدوین بانک اطلاعاتی جامع آب
38. اتمام اجرای طرح های هادی روستایی با اولویت روستاهای بزرگ و ارتقائ  مشارکت مردمی
39. صدور سند مالکیت برای ساختمان های روستایی و شهری
40. ایجاد تعاونی توسعه و عمران شهرستان با مشارکت مردم و ایجاد تعاونی های تولیدی در بخش های مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و..
41. ا حداث مجتمع فرهنگی و هنری شهرستان( شامل سالن آمفی تئاتر، سالن سینما، کلاس های آموزشی، سایت اداری و ...)
42. تدوین و اجرای برنامه تفضیلی مدیریت پسماند، آب، خاک و هوا